De joer ons Heren M CC LXXX, due wart det buec begonnen. (Huselt)
Godefert der Molnere, van Huselt, IIII s. ende II capune van I hostat, ligt ten Bruke op de strote agter Gertruden Louben wifs hof, ende was Prumarts van Werme. (Grimerdingen)
Reinere van Grimerdingen Snoet vuets neue, IIII d. ende I Louinsche o. ende koren van XXII ruden lants, lighen te Boslo, ende woren Gicebrechts van Kuckels berge. (Werme)
Herbort van Werme, XVII s. ende VI d. van onser woningen
te Werme, die Prumarts was, ende van V ruden lants,
lighen neuen den seluen hof te dorp wert. (Ketsingen)
Johan van Ketsingen Godeferts soen en de Gruue, I d. van X ruden lants, lighen te Ketsingen en Baiarts kule, ende woren sins vader. (Rudekouen)
Heilule Kuckels, van Rudekouen, V o. ende koren van XII ruden
lants ; des ligt VII ruden bi Rudekouen ende
V ruden te Boslo, ende woren Heinrics Kuckels. (Bisen)
Heinric Trudens soen, van den Bisen, III d. ende o.
ende koren van XVII ruden lants ; des ligt X
ruden op Grebben berch ende VII ruden te Blossloe. (Kuckelsberge)
Woutere van Kuckels berge, IIII d. ende o. ende koren van XXII ruden ende I halue lants ; des ligt X ruden bi Perken strote ende V ruden agter sin hof te Berge, ende woren Lambrechts sWeuers, ende VII ruden ende I halue te Bosslo ane Vulen vlasgart, ende woren Heinrics Trudens soens.[...] (Huselt) De joer ons Heren M CC LXXX ender octauen van poschen,
due wart det buec begonnen. (Authuselt)
Johan van der Molen, van Authuselt, IIII vaet ende III cop roghen Tungers, Tungren often Bisen te leuerne, van VI ruden lants ; des ligt V ruden bouen sin hof tAuthuselt ende I rude neue sin hof tAuthuselt. (Grimerdingen)
Heinrics wif was van Grimerdingen bi Repen, IIII vaet
roghen Tungers, Tungren te leuerne, van XXII ruden ende XV
ropruden lants, lighen te Herne neder de Tobben op dOberch. (Rudekouen)
Gicebrecht Middelere, I mudde roghen
Tungers, ten Bisen te leuerne, van I bunre lants,
des ligt XVI ruden ter Lect ende IIII ruden bi Rudekouen. (Werme)
Herbort van Werme, I cop roghen van V ruden lants. Denen cop roghen gelde we den bisscope te Huselt vor heme van hufkorne. (Elderen)
Merten Groet dume, van heren Godenuls Elderen, IIII vaet roghen Tungers, tElderen. te leuerne, van X ruden lants ; des ligt V ruden op den Hoegen gragt tElderen ende V ruden neder Kirbosch. (Loen)
Kateline van Colmont ende Marie hor dogter, IIII mudde ende III vaet roghen Tungers, van III bunren onderhalue rude men lants, lighen te Pideringen ende woren hors selfs. Van desen korne gelde we vor hore III vaet roghen Tungren tOnser Vrouwen werke ende IIII vaet roghen Tungren Senter Katelinen werke ende, IIII vaet roghen Tungren Senter Katelinen pape ende III mudde roghen ons seluer die we Gicebrechte Bollen van Pideringen af quiden om XII marc. [...]
|
Het oudste goederenregister van de kommanderij van
Oudenbiezen (te Rijkhoven, Belgisch-Limburg), dat hier uitgegeven wordt, berust
op het Rijksarchief te Hasselt, fonds Oudenbiezen, oud fonds no 444 [...].
Dit lijvig register van 182 folio's werd aangevangen in 1280 en door diverse
handen tot 1344 voortgezet. Het goederenregister is bijna geheel in het Nederlands, dus in de Limburgse streektaal, gesteld. Daardoor is het belang ervan voor de Nederlandse taalkunde buitengewoon groot. Het is, binnen het Nederlandse taalgebied, veruit het omvangrijkste in origineel bewaarde dokument in de volkstaal nit de 13e eeuw. Voor Limburg kan de waarde ervan niet hoog genoeg aangeslagen worden. [...]. De transcriptie is in hoofdzaak diplomatisch : u en v werden afgedrukt zoals in het handschrift, afkortingen werden opgelost doch (behalve in ondubbelzinnige Latijnse woorden) gecursiveerd. Hoofd- en kleine letters werden evenwel genormaliseerd volgens het huidig gebruik. Ook de interpunctie is modern, hoewel zij zo dicht mogelijk aansluit bij die uit het handschrift. De randtitels werden tussen ( ) geplaatst. |
|
|
Quoted p. 9-10 & 41-42 (and coments p.
5 and 7) from: J. Buntinx & M. Gysseling, Het Oudste
Goederenregister van Oudenbiesen (1280-1344),
|
In 1220
Count Arnold III of Loon gave the chapel of Biesen and some territory around
it to the Deutschorder. The order used the land for constructing an hospital
castle for taking care of their wounded and handicapped members, returning
from the cruisades. Around 1300 the castle was turned into a "Landkommende", or a capital place for other dependencies of the Order. In 1797 during the French occupation, the territory was confiscated and came into private hands. In 1971 the castle was bought by the Flemish regional government, has been restored and is actually turned into an exhibition centre. The castle is situated in the Belgian Province of Limburg, in the former municipality of Rijkhoven (actually merged with Bilzen). |
|
|
picture af the
castle of Alden Biesen, "foto J. Harsch", scanned from the newspaper
"Het Belang van Limburg, Feb 1, 2003, p. 53". The numbers refer to (in Dutch): 1 - Gasthuis 2 - stallingen 3 - buitenhof 4 - schuur van de pachter 5 - slotkerk 6 - zuilengalerij 7 - voorhof 8 - rentmeesterskantoor 9 - rijschool 10 - tiendschuur 11 - waterslot 12 - oranjerietuin 13 - tuin van de landcommandeur 14 - Engels park 15 - Maastrichter allee 16 - Apostelhuis 17 - Hertenwei |