[40 v°] 1330 |
- [...] [...] [...] Ik hoor in dezen stond dat de trompetten steeken, In 't blaezen voor 't apel, waer ik moet zyn present. |
1335 |
Het nieuws hiervan
zal ik uw straks maeken bekend. Ik kwam op het apel, ik dogt hoe kan 't gebeuren In eenen Colonel zoo valsch gemoed te speuren. Dan wierd ik van hem zelfs erkend als brigardier En hy stool my de graed van onderoffecier. |
1340 |
Daer wierd myn
bed nog zael noch eetplaets aengeweezen. 'K had geene compagnie waer ik wierd opgeleezen, [= afgelezen, vermeld] 'K wierd vanden adjudant myne solde betaeld. Ik was gelyk eene schaep dat zonder herder dwaelt. 'K was ten overtel van all de bregardieren, |
1345 |
'K was niet in
den Rang der onderoffecieren. Doch ik at en dronk met hun en was by hem onthaelt. Een waere oorlogs deugd in deeze zegenpraelt. |
[41 r°] |
- Ik kwam op geen apel, inspektie noch parade. Ik ging uyt in het kwartier by dagen en by nagt, |
1350 |
Deeze verlaetendheyd
was nooyt uyt myn gedagt. Kolonel noch offecier, niemand zich aen my stoorde, Ik was daer of dat ik aen niemand toebehoorde. Dit baerde in myn hert eene Melancolie En door Droefgunstigheyd vergat ik Mellanie. |
1355 |
Peerden en wapenen
het Regiment toevloeyde, 't Getal der mannen dat ook daegelyks aengroeyde. Waere Rekrueten die en wisten 'er nergens van, Het peerd nog wapenen zoo men wel denken kan. Een hollands Regiment de Lancie was gegeeven, [= Aan een Hollands regiment werd de lans toegekend] |
1360 |
Die hadden uyt het poolsch in 't hollands overschreeven Geheel de torie [= theorie] en uytleg van dit werk, Hoe dat eenen Lancier ryd in het wapenperk; Zy hadden in hun tael alles laeten overdrukken Gelyk aenden polak in alle wapenstukken. [= De Hollandse rekruten hadden in het Nederlands, vertaald uit het Pools, alles voor de wapenuitrusting van de lansiers laten drukken] |
1365 |
Dit kreig den
Kolonel in het Hollands gedrukt, Maer 't leezen en 't verstaen, dit was aen hem mislukt. |
[41 v°] |
Hy vroeg eenen
man die dit zou konnen translateeren En uyt het Hollands in het fransc transcribeeren. Maer in het Regiment daer niemand eenen vond |
1370 |
Die het hollands
zoo veer en ook het frans verstond. Eenen zegt: Kolonel, zonder uw te misnoegen, 'K weet eenen die het nevens 't hollands zal voegen, Eenen Antwerpenaer of wel niet verre daer van, Want die daer zyn geleerd, ook hollands leezen kan [= want wie daar enige geleerdheid bezit, kan ook Hollands lezen en schrijven] |
1375 |
Hy spreekt Frans
en daerby ook leezen en schryven, Dien zou den Kolonel hier in den dienst bedryven [= in dienst stellen, aan het werk zetten]. 'Tis Van Der Heyden, dien uw zeer is wel bekend. Zou deezen Brabancon bezitten dit talent? Dat men hem zoekt en zegt dat ik hem wel wil spreeken. |
1380 |
Ik was op de
Revue uyt het quartier gesteeken, [zoals gezegd werd Van der Heyden volledig genegeerd; als er revue werd gehouden, deed men alsof hij niet tot het kwartier behoorde] Maer eenen die my zogt en buyten adem liep Omdat den Kolonel my tot de leezing riep. 'K kwam daer, 'k zeg «Kolonel, ik ben uw aengebieden [= ik kom mij aanbieden]. Den inhoud van dit, kunt gy my dit bedieden [= verklaren, diets maken], |
1385 |
Want het is eene
tael die ik niet en verstaen. 't Is Hollands, Kolonel; wel ja, dat zal wel gaen |
[42 r°] |
Maer geeft m'een
weyning tyd, ik zal het transcribeeren, Dan kan ik 't geen ik schryf een weyning bestudeeren. Want weet, heer Kolonel, dat ik branbander ben |
1390 |
En dat ik niet den grond [= ten gronde]
der fransche tael en
ken. Maer toch, heer Kolonel, als t' zal geschreeven weezen, Zult gy het zekerlyk zeer wel verstaen en weezen [= lezen]. Hy ziet my aen en zegt: Duyvel, het doet my pyn Dat zulke mannen noch slegte sujecten zyn. |
1395 |
Verschoont my,
Kolonel, en wilt uw niet verstooren [= vergrammen, kwaad worden],
Gy zyt den eersten die my dit verwyt doet hooren. Dat men den strafboek van het regiment doorleest, Of ik voor slegten dienst ooyt ben gestraft geweest. Men hoorde een geroep ontstaen onder de oude: |
1400 |
Wy hebben nooyt
gezien dat zynen moed verflouwde; In voor of tegenstand hy was den zelven held. Hy heeft den vyand nooyt ontweeken in het veld. Deeze getuygenis die koomt my approbeeren [= goedkeuren]. Dat gy zyt in het hert, dat men ziet aen uw kleeren. |
1405 |
Laet deeze passien
[= geef niet toe aan de passie van het tweegevecht]
daer en weet dat'er [= dat het] voortaen,
Als g'op uw zaeken let, 't zal wel en beter gaen. |
[42 v°] |
Gaet, ik nieuwsgierig,
't en zal zoo lang niet dueren. Hy bleef opde revue ten minsten wel twee ueren. Ik had nog eer gedaen eer ze geyndigt was. |
1410 |
Ik bragt het
den Kolonel, die lagte als hy 't las. 't Is goed, 't is wondergoed, 't is wel na myn genoegen, De poorten die zyn kleyn tegen het wonder voegen [te verstaan als het wondere toeval ligt op een klein plaatsje] Nu moet ik anderwaerts [= elders]om geenen taelman gaen, Als 't in myn regiment alzoo kan zyn gedaen. |
1415 |
Gaet met dit
boeksken voort om het te translateeren, En als er fouten zyn, die zal ik corrigeeren. Past er wel op en brengt het daegelyks by my, Hetgeen gy hebt verrigt, maer teekend blad en zy [= de beide zijden]. Kapiteyn, gaet met hem, geeft hem leerzen en kleeren, |
1420 |
Op dat hy in
de stad en elders gaet met eere, En schoon [= ofschoon; hij was tot brigadier gedegradeerd, vers 1338] dat zyn graed nog is als bregardier, Geeft hem de waepenen van onderoffecier. Gy weet, hier in Soison zyn allerlye dranken, Daer is eenen pour boire, en hy gaf my tien franken. |
1425 |
Ik dankte den
Kolonel met veel eerbiedigheyd. Pas wel op uwen dienst en hoopt een beteren tyd. |
[43 r°] |
Ziet door wat
een geval, eene slegte [= eenvoudig] translatie, Kwam ik den Kolonel wederom in zyne gratie. Hoe wonder is het niet, het lot van eenen soldaet, |
1430 |
Hy worstelt
met de dood waer dat hy gaet of staet |
|
quoted text p. 128-131 and comments
p. 146 in: Provinciale Commissie voor Geschiedenis en Volkskunde, "Jaarboek V 1992-1993", 1995, Provinciebestuur van Antwerpen, 250 pp. more specific, from the article: R. Van Passen, Gedicht van een Napoleonsolddaat uit Aartselaar, p. 79-147 |
The rhyming verse (dated
around 1835) of François van der Heyden (a soldier in
the army of Napoleon) from Aartselaar (just South of Antwerp,
belonging to the Duchy of Brabant before being annexed by the French),
is subdivided in sections:
|