De kroaie en de puyt
(Bailleul)
| Doa zoat en kroaie
aen de boord van den pit en ze zey: - Puyt, kruypt uyt. Ye zou me pekken, zey den puyt. - 'Ken doen, zey de kroaie. - Den puyt kroop uyt. Pekke, zey de kroaie.- 'Kent èpeinst, zey den puyt. |
Kleen en Reen
(Bambecque)
| 't Wos a kee an
heere; hen hadde zyn fyne oogen èslegen up an upgeschooten waele
iou'hen, ommen t' heuren voor lakey. Hè dey den iou'hen kommen ,
om mekan'kers te spreken. - » Koeyen dag, Mynheer", wat is van u
kelief? - Wè iou'hen, wéye ioun verheuren voor me knecht?
- Ia, Mynheer, mais, wat zal'k win'n ? - Ge gae vuf kroonen 't jaers h'en,
en van tyd tot tyd wot drinkgeld. 'k Gaye nog da. boven kleen en reen, ma
ge moe wel oppassen, en al doen 'tgon dan' k u zeggen zal. - Z'is wel, Mynheer,
ze ben content, ze zal, met de graez Gods, welloppas.-Zegt nu, hoe is iou,
name? - Mynheer, ze heet kelyk myn peeter. - Hoe heet iu Peeter? - Kelyk
ik. - Z'is al wel, ma om ye gon roepen om t'eeten of an'hers, hoe moeme 'ye
roepen? - Og mynheer, ky zalse hier toe habyl kenoeg zy, ky moet daer veur
niet vrees. Den heer moeste met den aerdigen iou'hen lachen, en nae num vodder bekeeken t' h'en , 't kwaem ten laesten uyt dat zyn naem Ian Fricco was. Nae den eesten nagt in 't huys van zyn heer èslapen t'h'en, hè stoeg snugtens nie op. Den heer peysde in zyn eigen, winne det dat te zeggen wos. Hè gink up de trappen en riep : Jan Fricco ! Den iou'hen antoorde: Mynheer, ky moete my kom klee en ree; ze heb al lang verwagt; want nuis accoord is zoo, ky hebze my toe keheur, - 't Kwaem in den heeres zin , datten 't. spreekwoord kleen en reen in 't heuren èzeyd hadde. Hè gonk al lachen vors; hè verteldet aen al di binnen waeren in 't huys, hoe hy mè zyn nieuwen knecht èvaren het. On'hertusschen, ze raeden meka'hers van hen te laeten leggen tot datten moeste opstaen van hon'her. |
Winne det: wat dat;
Goaw slapen
(Bergues)
| Goaw' slapen, zei
duymeloot. - Ken h'en nog nie eeten, zei 1ekkerpoot. - Woa goa ye 't uyt halen, zei lan'heranke? - Uyt mortjes kelder, zey kortenknaep. - 'k Goan 't verklappen, zey petytje, Of ik ol me leven kleene woare. |
Boontje, strooyke en koolkevier
(Caestre)
| Boontje, stroyke,
en koolkevier goun'hen te goare up reyze. Ze kwamen by a dykje, boontje zey
an stroyke en an koolkevier: »Hoe goa m' et doen orn over 't dykje
te raeken." - Koolkevier antoorde: »Stroyke, leg iun over 't dykje,
om nuis d'rover te goan." Stroyke ley nem d'rover en boontje passeerde eest.
Koolkevier goenk ouk, en ostet, in de middel kaem, stroyke bron op, en koolkevier
viel in 't dykje; en boontje moste zoodoanig lachen, da ze gatje openscheurde.
'T is, doa van den ol de boonen èsplet zyn in hulder gatje. |
De duyvel-pavey
(Caestre)
| Over veele jaeren
der was a boer die snavens loate, loate, hadde bluiven drinken. En hadde
a wagen méé die èloan wos; en hè moeste duer an
slegte stroate passeeren, en 't wos donker, donker lyk an hoven. Osten a
lytje areen hadde, ol roazen, hè rogte versteld. Hè begunde
toun te zweeren; en te wenschen, seggende, dat den duivel dae olleene d'ruit
èrogte hadde, en datten dae wilde an pavey h'en.. Hè, wos nog
beezig mè spreeken, osser a grooten heere by nem kam, en vroeg wuk
datten wilde Den duivel zey (dien heere wos den duivel) datter tegen s'an'herdags
a pavey goun zyn, ossen wilde teeken, om d'eesten an nem te zyn, die d'rover
zou gaen; de boer teekede, en satan verdwyn. S'an'herdags 't volk wos stief verouwert van dae zoo an schoone route te zien; mae den boer , hè was verleegen en gink te rade by den paster, die zei datten zyn hond eest moste d'rover yagen. De boer dei dat, en den duivel, ziende datten moa de ziele van an hond en hadde, wos zoo verbitterd, datten regtuyt de pavey dastweerde. Me vinkt nu nog koschie-steens, die over èbleven zyn van die pavey. |
Pavey: (Fr. pavé), straatweg; Verouwert: verwonderd; Regtuyt: (vergelijk: regtevoort): terstond
Dastweerde (Fr. destrueerde): vernielde; Koschie-steens (Fr. chaussée): kassei(straat)-stenen
Van den tyd os de veugels konden klappen
(Capellebrouck)
| De kroaien en d'hoasters woaren wit, en de kwakkels hadden an lan'nen steert; den gasgroenynkel hiel herberge. De kroaie, den hoaster en den kwakkel gyn'hen om an pinte. Ze bleven tot s'navens; ze dronken ol de gasgroenynkels bier, en ze'n hadden gee geld om nulder gelag te betaelen. Den gasgroenynkel wilde ze sloan; moa de kroaie vloog deur 't kaffoor, en z'is swoart,èbleven van de roustegalle. Den hoaster stoeg boven de en is ètakt èbleven van de roustegalle, die op nem èvlogen is. Den kwakkel, die nie en kende hooge vliegen, kroop deure't gootegat; en den gasgroenynkel tor op ze steert , en ze steert kwaem uyt. Den gasgroenynkel, die wos olleene in zyn huys , riep oltyd: Geld van me bier! Geld van me bier! |
Nulder (ulder): hunlieder; Kaffoor: (Fr. chauffoir), schoorsteen; Roustegalle: schoorsteenroet;
'Etakt: (takken, tikken, Fr. toucher), hier gevlekt, besmet; Tor: (van terden of terren): trad
Der was a keire a mannekie
(Duinkerken)
| Der was a keire
a mannekie, die gink om water te sceppen; en al water sceppende, hè
nam a vissche. 'T vissche zey aen 't mannekie: wèye me, laeten gaen,
'k zaye geven al daye wil. - 'K zou geiren ein scoone hofsté h'en.
- Gae ma nae huys, g'hettet al. San'herdags 't mannekie. kwaem weire; - vissche,
vissche van over de wide zeye ! - We blief ye, mynheire de lekkerteye? -
'k Zou geiren een scoon kasteel h'en ! - Gae ma nae huys,g'hettet al. San'herdags 't mannekie kwaem weir en vraegde: 'k zou geiren keunink zyn, en me vrouwe keuningin ! - Gae ma nae huys, ge zyt het, al. San'herdags 't mannekie kwaem weire en vraegde: vissche, vissche van over de wide zeye, 'k zou geiren God zyn , en men vrouwe , Onze vrouwe ! - Gyn grooten zot, die wilt hooger zyn of God, kruypt zeire onder iun pispot, |
Zeire: spoedig
't Siepen en 't saepen
(Hazebrouck)
| De't Siepen en
't Saepen goun'hen te goare om hout. te raepen. 't Saepen en wilde geen raepen,en
't Siepen en vounk geen., Ze kwaemen ennen stok teegen. - Stok , stok, sloat
't Siepen; 't Siepen en wul geen hout raepen en wul nie noar huys goan zon'her
èdreegen te zyn. - Woarom zounke 't Siepen sloan, 't Siepen en hè
me nie misdoan. - Ze kwaemen an happe teegen. Happe, happe, splyt den stok
, hen wul 't Siepen nie sloan. - Woarom zounke dien stok splytten, dien
stok en hè me nie misdoan. - Ze kwaemen a vier teegen. -, Vier, vier,
brant die happe, z'en wult den stok nie splytten. - Woarom zounke die happe
goan brannen, d'happe en hè me nie misdoan. - Ze kwaemen a woater
teegen. - Woater, woater, bluscht dat vier, 't en wul d'happe nie brannen.
- Woarom zounke dat vier blusschen, 't vier en hè me nie misdoan.
- Ze kwaemen an koe teegen. - Koe, koe, drinkt dat woater, 't en wul 't
vier nie blusschen. Woarom zounke dat woater goan drinken, 't woater en
hè me ni misdoan. - Ze kwaemen a reep teegen. - Reep, reep, bynkt
die koe, z'en wul 't woater nie drinken. - Woarom zounke die koe bin'hen,
de koe en hè me nie misdoan. - Ze kwaemen a rat teegen. - Rat, rat,
knaegt dien reep, h'en wult de koe nie bin'hen. - Woarom zounke dien reep
knaegen; den reep en hé me nie misdoan. - Ze. kwaemen an katte teegen.,
- Katte , katte, vankt dien rat, h'en wul den reep nie knagen. - katte steldet
op a loopen agter den rat; den rat achter den reep; den reep agter de koe;
de, koe agter 't woater; 't woàter agter 't vier; 't vièr a
er d'appe; d'appe agter den stok; den stok agter 't Siepen; en 't Siepen
steldet zo doanig op a loopen datten nog loopt. |
't Klein Patieterken
(Rexpoede)
| Dat manneken heeft
a kieksken èkogt, 't Manneken hevet 't huys èbrogt; 't Manneken hevet schoon émakt; 't Manneken hevet in 't potje gesteeken; En 't kleyn, kleyn patieterken hevet allemael opeten. |
Hoe den uyl en de uylinne zyn voortgekomen
(Rexpoede)
| Over, oude tyden,
dae was a kée a boer die hadde twee dienstboden met naeme Pier en
Mitte. Pier en Mitte uwden mè mekanhers. Ze pachten a oud, huysken,
en ol den zolder afvaegende, Mitte vounk an groote, groote platte boone.
Mitte, zey Pier, ge moet de platte boone planten, om te zien, winne datter
gae kommen van die platte boone. Mitte plante de platte boone, en os die
platte boone èplant wos, ze kw'aem op, en ze groeyde zoo hoog, hoog,
hooge, dazze niet en wiste, hoe hooge dazze wè wos. Pier, zey Mitte,
ge moet gaen kikken, hoe hooge dat dien platte-boone-stal wel is; kikt wel,
ossen nie en komt tot in den hemel. En ossen groeyt tot in den hemel , ge
moet goan vraegen om boer te zyn. Pier rabbelde dien boonstael op , en ,
nae veele moeyte, hè rochte tot by den hemel, en hè vraegde
dat. Me zeyde tegen hum: keer ma weere, ge zyttet al. Dat wos te kleene na
Mittes zin, en ze zey tegen Pier: Pier, ge. moe nog a kee goan, en vraegen om schapboer te zyn. - Pier gounk en vroeg dat; men antwoorde nog a kee: keert ma weere, ge syttet al. - 'T wos nog nie ènoeg na Mittes zin. Mitte zey nog a kee tegen Pit: Pier, ge moe goan vraegen om keunink te zyn, en ikke keuninginne. Pier gink nog a keer en vraegd'et - Keer mae weere, zeyde me tegen hum, ge zyttet al. - Pier keerde weer in groote blydschap, en hè wos keuninck, en ossen a litje keuninck èwist hadde, Mitte zey: Pier , dat is ol te benauwdelyck: ge moe gaen vraegen om Onsen Heere te zyn, en ik Onze Vrouwe; m'en olglyk ol da me vraegen. Pier gaet en vraeget. - Gynen dwaezen man, zeyde me hem, keert weere, ge gaet uyl zyn, en ge zult schreewen: dood, doo dood; en iun dagen goan nagten zyn, en iun nagten dagen. - Pier kwaem af, en en hadde twee vlercken ; en hè vloog al schreewende: »dood, dood, dood !" Mitte had ook twee vlercken, en ze vloog tegen nae Pier, en ze schreewde: »Kierre, kierre, kierre!" En èzoo zyn den uyl en de uylinne voortgekomen. |
Spreekwoorden
| Elk zyn goeste,
zei den boer, en h'en oat ze kin's papschuttel. Hè kykt lyk an katte die sneeuw lekt - lyk an uil in an ankergat It Is tristig lyk an oudewuufs kerkgank. Trauw ye a zot om zy kot, ye verliest 't kot en y 'houd den zot. God zal etwot verleenen: brood of dood. De weireld is an bolle , we droayen ol a litje. Hè klapt lyk a boek en hè spuigt letters. 't Is beter a luis in de pot os gee vet. Z'en de vespers vór d'hoogmisse ézongen. Hoe slechteren tyd, hoe meer rats. 't Geld slacht de spreeuwen, 't lopt by hoopen. Lachen met de Goden en spuigen in den tempel. Me muut ouk oltemets a keisje doen brannen voo den duuvel. 't Zyn ol wissen van den zelven trounk. 't Is an erm preken datter gên gelove en is. 't En è nie ènoeg van te dansen, ye muut de veele verstoan. Die gên koen en hêt en muu gèn gas pachten. Nie fynder of de menschen: ze goan d'aapen te boven. Os me blind word, 't komt eerst aan d'oogen. 't En is moa van ennen zworten pot da ye begrimmelt zyt. Os 't hennetje vór 't hoantje kroayt, 't goa dikkers ol bekoayt. Dat.is ol boos: a muizenest in de kattes oore. 't Is ol verlooren vlaarnsch, en de waals h'en 't zoo noodig. |
